Van 1 oktober dit jaar tot 31 januari 2020 staat Europalia in het teken van het cultureel patrimonium van Roemenië en dit met 200 evenementen op meer dan 50 locaties. Paradepaardje is de tentoonstelling over Constantin Brancusi in Bozar.

Introtentoonstelling
In West-Europa is de kennis van de Roemeense cultuur veelal een amalgaam van Dracula, Ceausescu, folklore en de Roemeense cinema. Dit beperkt beeld heeft veelal te maken met de vooroordelen en door de (on)beschikbaarheid of (on)toegankelijkheid van Roemeense artistieke projecten. De introtentoonstelling ‘Perspectives’ in Bozar geeft een overzicht van het ontstaan van de Roemeense identiteit in het midden van de 19^e eeuw tot de val van Ceausescu in 1989, met een focus op de historische avant-garde.

Constantin Brancusi
Dé blikvanger van Europalia Romania wordt ongetwijfeld de tentoonstelling rond Constantin Brancusi (1876-1957) in Bozar. Ondanks dat hij een van de grootste kunstenaars van de 20^e eeuw was, is het de allereerste keer dat er in ons land een tentoonstelling aan Brancusi gewijd wordt.  De prestigieuze tentoonstelling in Bozar brengt topstukken van Brancusi als beeldhouwer en fotograaf uit musea en privé-collecties van over de hele wereld bij elkaar.  Verschillende stukken worden voor de eerste keer getoond, samen met werk van tijdgenoten waaronder Duchamp, Modigliani en Man Ray en sculpturen van Rodin, bij wie Brancusi kort in de leer ging.

Dacia
De tweede hoofdtentoonstelling van Europalia Romania is ‘Dacia – Het roemrijke verleden van Roemenië’ in het Gallo-Romeins Museum in Tongeren.  Deze tentoonstelling gaat in op de culturele kruisbestuiving van zo’n 2000 jaar geleden en toont voor het eerst in ons land  werken uit de verschillende culturen die op het huidige grondgebied van Roemenië leefden. In Luik gaat het ‘Grand Curtius’ terug tot de Bronstijd en het Neolithicum met onder andere prachtig geometrisch aardewerk en verbluffende antropomorfe figuren.
De rest van het expo programma richt zich voornamelijk op de hedendaagse scène met een aantal solotentoonstellingen, waaronder Ciprian Muresan (1977) in het S.M.A.K. en Ion Grigorescu (1945) in KIOSK

Podiumkunsten
Het luik dans en performance zet folklore en de positie van de vrouw en de geschiedenis van het feminisme in de kijker. Binnen het theaterluik staat Eugène Ionesco centraal.  Zijn  Rhinoceros wordt door Robert Wilson in scène gezet, wat ongetwijfeld een van de hoogtepunten is in het seizoen van het Théâtre de Liège en van Le phenix in Valenciennes.

Muziek
Op gebied van klassieke muziek komt het werk van George Enescu (1881-1955) terug op verschillende momenten in het festival van klassieke uitvoeringen tot jazz-interpretaties. Daarnaast zijn er mooie samenwerkingen, zoals tussen het NOB en dirigent Cristian Macelaru en cellist Andrei Ionita. Een uiteraard ontbreekt de onovertroffen sopraan Angela Gheorghiu niet op de affiche. Binnen het muziekluik ligt de nadruk ook op nieuwe creaties en interdisciplinaire uitwisselingen tussen artiesten uit Roemenië en België. Naast het spetterende project met de Roma-muzikanten van Taraf de Impex zijn er nog drie opmerkelijke projecten.  Filmmaker Antthony Nti trok naar Roemenië en nam een clip op voor het duo Karpov not Kasparov. Milan W. die ook naar Roemenië reisde ging aan de slag met de tulnic, een soort alpenhoorn, en nam een nieuw album op. Het collectief Kinema Ikon ging in de communistische periode aan de slag met stukjes achtergehouden tape en maakte korte experimentele films. Europali Romania vroeg 5 Belgische en Roemeense muzikanten om bij evenveel fragmenten nieuwe muziek te componeren.

30 jaar na de val
Dit jaar is het 30 jaar geleden dat het communistisch regime viel. In de verschillende disciplines komen er referenties van communistisch Roemenië terug. Rond de verjaardag in december focust het literatuurluik op de historische avant-garde, de communistische periode en het hedendaags Roemenië. Voor elke periode zijn er clusters van residenties, debatten en ontmoetingen met grotere namen als Mircea Cartarrescu (1956) maar er zal ook aandacht besteed worden aan de jongere generatie.

Videograms of a Nation
Het filmluik verkent de hedendaagse realiteit van Roemenië door de ogen van de camera. Het brengt minder bekende films naast grote titels om ook hier perspectieven te geven o de historische en culturele transities van het land en van zijn engagement met film als kunstvorm. Op een thematische manier worden verschillende periodes belicht, zoals bijvoorbeeld de reeks ‘Propaganda en subversie in de jaren 1950’ in de Brusselse Cinematek. Het wordt he meest uitgebreide retrospectieve filmprogramma van de laatste 25 jaar, begeleid door een nieuwe publicatie.

Info: www.europalia.eu