Landschappen bekommeren zich niet om staatsgrenzen en dus sloegen de Belgische en de Franse Ardennen de handen in elkaar voor het uitstippelen van grensoverschrijvende toeristische en thematische routes. Wij begonnen onze roadtrip in Dinant en trokken langs forten en kastelen naar Charleville-Mézières en Sedan om na drie dagen onze tocht te beëindigen in Bouillon.
Martelaarsstad Dinant
In augustus 1914 waren er in Dinant hevige gevechten tussen Franse en Duitse soldaten waarbij heel wat burgerslachtoffers vielen. Om die reden werd Dinant uitgeroepen tot ‘martelaarsstad’. In de tentoonstelling ‘Espace 1914’ die in de citadel loopt, treedt de bezoeker langs een audiovisueel parcours in de voetsporen van de soldaten om tenslotte getuige te zijn van de terechtstelling van 674 burgers. In de citadel is ook een loopgracht nagebouwd en er is ook een wapenmuseum. Tijdens de rondgang kom je ook in de ‘schuine’ kamer wat je een heel eng gevoel doet krijgen.
Onrustig grensgebied
Het grensstadje Givet ligt er nu rustig bij maar ooit was dit de twistappel tussen twee vijandige koninkrijken. Aan het einde van de middeleeuwen behoorde Givet tot het prinsbisdom Luik tot Keizer Karel het in de 16e eeuw in handen kreeg en er op de kliffen van Pointe-Est het fort Charlemont liet bouwen. Eind 17e eeuw werd Givet definitief aan Frankrijk toegewezen en Lodewijk XIV liet alle vestingen in Givet versterken door Vauban. Het fort kan niet bezocht worden maar het loont de moeite om even de tijd te nemen voor een wandeling in het stadje dat als een halve cirkel tegen de Maas aanleunt. De laatste jaren woedt er een restauratiegolf in Givet waardoor de huizen, opgetrokken in de typische blauwe steen weer in hun oude glorie hersteld worden. Aan nummer 6 in de rue d’Orléans vind je Centhé, een leuk winkeltje waar pâtissier-chocolatier Serge Bernier in 1987 voor het eerst de ‘pierres bleues’ in chocolade creëerde. Sindsdien gaan deze lekkernijen als zoete broodjes over de toog.
Feeëriek Hierges
Op een boogscheut van Givet ligt Hierges, een middeleeuws dorpje dat slechts 480 inwoners telt en waar 5 slagerijen de typisch Frans-Ardense vleeswaren slijten. Het kasteel uit de 9e eeuw dat het dorpje domineert werd volgens de legende in één nacht gebouwd door de toverfee Mélusine en het telde 365 vensters. In de loop der eeuwen werd het kasteel drie keer herbouwd waarbij de architectuur steeds aangepast werd aan de gewapende conflicten in de regio. Momenteel is het kasteel bewoond door Baron de Witte de Haelen. Rond het kasteel ligt een prachtige renaissance tuin met prieeltjes en bogen. De bloembedden worden omzoomd door buxushagen die gesnoeid zijn in de vorm van piramides en dieren. Er is ook een Italiaanse tuin met grote terrassen die uitzicht bieden op het omringende platteland.
Hoofdstad van de marionetten
Op weg naar Sedan houden we ook even halt in Charleville-Mézières, de hoofdstad van de Franse Ardennen. Midden de stad ligt het imposante place Ducale, een kopie van de place des Vosges in Parijs. Het plein met de 127 m hoge fontein is omringd door 27 huizen in arcadestijl die dateren uit de 16-17e eeuw. Om de twee jaar in september wordt Charleville-Mézières ingenomen door gezelschappen van poppen- en marionettenspelers uit alle windstreken. In 2015 gaat het festival van 18 tot 27 september maar ook daarbuiten worden voorstellingen gegeven. Het Institut International de la Marionette is een merkwaardig gebouw omwille van het monumentale horloge du Grand Marionnettiste, een personnage van 10 m hoog waarvan enkel het hoofd en de voeten zichtbaar zijn. Zijn lichaam is een luik dat dagelijks tussen 10 en 21 uur om het uur opent en een fragment toont uit de legende van de Vier Heemskinderen. Op zaterdag om 21.15 uur worden alle 12 voorstellingen na elkaar getoond. Charleville-Mézières is ook de geboortestad van dichter Arthur Rimbaud die er ook zijn museum heeft.
Richting Sedan
In Sedan staat het grootste vestingkasteel van Europa. Deze indrukwekkende middeleeuwse burcht die in 1420 gebouwd werd door Evrard de la Marck, is 35.000m2 groot en telt 7 verdiepingen. In 1642 verloor Sedan zijn onafhankelijkheid en werd het onder direct bestuur van Frankrijk gebracht. Door de evolutie van de bewapening moesten de verdedigingssystemen in de loop der tijden regelmatig aangepast worden. In 1870 werden de verdedigingssystemen afgekeurd en met de grond gelijkgemaakt maar het kasteel en enkele bolwerken bleven overeind. In het kasteel is er een tentoonstelling over ridderuitrustingen. Hoe het leven van de bewoners verliep wordt visueel voorgesteld aan de hand van taferelen met poppen. Een deel van het kasteel werd omgebouwd tot hotel met kamers in middeleeuwse stijl en een gastronomisch restaurant.
Bouillon
Langs de smokkelroute rijden we richting Bouillon. Onderweg houden we nog even halt aan het tabaksmuseum in Corbion waar Vincent Manil en zijn echtgenote Gaétane nog tabak verwerken op ambachtelijke wijze. De sigaren die zelfs door Johhny Depp geapprecieerd worden, zijn vooral bestemd voor export. We verlaten Corbion en de held van het witte doek en begeven ons op weg naar het kasteel van Godfried van Bouillon, onze held uit de geschiedenisboeken. De burcht van Bouillon is een doolhof van gangen en uitgestrekte gewelfde zalen maar gelukkig verloopt elk bezoek volgens een uitgestippeld parcours zodat je niet meteen verdwaalt. Kasteelheer Godfried van Bouillon die de eerste kruistocht in 1096 leidde, gaf zijn kasteel als onderpand aan het bisdom Luik om zijn tocht naar het Heilig Land mee te financieren. Eeuwenlang werden er verbouwingswerken uitgevoerd aan de burcht die als het oudste en meest interessante overblijfsel van de feodaliteit in België beschouwd wordt. Hoogtepunt van het bezoek aan de burchtruïne van Bouillon is vast en zeker de spektaculaire roofvogelshow.
Nog ééntje?
Nog één kasteel kan er wel bij, maar dan een heel mooi namelijk dat van Lavaux Sainte-Anne in de buurt van Rochefort. Deze waterburcht die dateert uit de 13e eeuw was oorspronkelijk niet meer dan een uitkijktoren. In de 17e eeuw werden de luxueuze appartementen aan de binnenplaats en de monumentale renaissancepoort gebouwd. In het begin van de 20e eeuw werden in het kasteel musea ondergebracht zodat je nu kan kijken naar het Leven van de Heren, het Natuurmuseum en het Landelijk Leven in de Famenne.
Info: www.visitardenne.com/all-access;
www.franse-ardennen.org; www.paysdesvallees.be; www.luxembourg-tourisme.be